Đại tràng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong hệ tiêu hóa của chúng ta. Do vậy việc hiểu về cấu tạo đại tràng và cách ngăn ngừa các bệnh về đại tràng sẽ giúp chúng ta tự bảo vệ và duy trì sự hoạt động tốt của đại tràng, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Cấu tạo của đại tràng
Đại tràng, một phần quan trọng của hệ tiêu hóa, cấu tạo đại tràng khá phức tạp bao gồm ba phần chính: manh tràng, kết tràng và trực tràng. Mỗi phần này có chức năng và đặc điểm riêng biệt, đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng.
Manh tràng
Manh tràng có hình dạng giống một cái túi tròn với chiều dài khoảng 6-7cm và đường kính khoảng 7cm. Nó nằm ở phía dưới nơi ruột non nối vào đại tràng. Phần đầu của manh tràng thường có một đoạn ngắn hình giun, được gọi là ruột thừa. Ruột thừa là một đoạn ruột nhỏ, hẹp và dài khoảng vài centimet, nằm ở phần bụng dưới bên phải và là nơi nối giữa ruột non và ruột già.
Kết tràng
Kết tràng là phần chính của đại tràng và được chia thành bốn phần chính: kết tràng trên, kết tràng ngang, kết tràng xuống và kết tràng sigma. Kết tràng lên bắt đầu từ manh tràng và đi lên dọc theo bên phải ổ bụng, gặp gan trước khi uốn cong tại góc phải góc gan. Kết tràng ngang chạy ngang qua ổ bụng từ bên phải sang bên trái. Kết tràng xuống tiếp tục xuống dọc theo bên trái ổ bụng sau khi đi qua góc trái góc gan. Kết tràng sigma uốn cong thành hình chữ “S” khi tiếp cận khung chậu.
Trực tràng
Trực tràng nối tiếp với kết tràng sigma và là phần cuối cùng của đại tràng. Nó có hình dạng ống thẳng dài khoảng 15cm và kết thúc tại hậu môn, nơi chất thải cuối cùng được loại bỏ khỏi cơ thể. Trực tràng có hai cơ vòng để kiểm soát hoạt động mở và đóng của hậu môn. Ở nam giới, trực tràng nằm sau bàng quang, trong khi ở nữ giới, nó nằm sau tử cung.
Ngoài ra, đại tràng còn có cấu trúc phức tạp bên trong gồm lớp niêm mạc, lớp dưới niêm mạc, lớp cơ, lớp dưới thanh mạc và lớp thanh mạc. Tất cả các thành phần này làm việc cùng nhau để đảm bảo quá trình tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng diễn ra hiệu quả.
Các chức năng của đại tràng
Đại tràng chủ yếu nhận thức thức ăn, hấp thụ chất dinh dưỡng, nước, và muối khoáng từ thức ăn, và tạo ra phản xạ để đẩy phân ra ngoài cơ thể khi cần thiết.
Hấp thụ nước và muối khoáng
Một trong những chức năng quan trọng nhất của đại tràng là hấp thụ nước và các muối khoáng từ thức ăn còn lại sau quá trình tiêu hóa tại ruột non. Quá trình này giúp làm cho chất thải trở nên khô hơn và cứng lại, làm cho phân dễ dàng được hình thành và duy trì sự cân bằng nước trong cơ thể.
Sản xuất và hấp thụ vitamin
Đại tràng cung cấp môi trường thuận lợi cho vi khuẩn sống và phát triển. Các vi khuẩn trong đại tràng sản xuất một số loại vitamin, như vitamin K, vitamin B12, thiamin và riboflavin. Trong số này, vitamin K đóng vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp các yếu tố đông máu phụ thuộc vitamin K tại gan. Việc sản xuất và hấp thụ các loại vitamin này đóng góp vào cân bằng dinh dưỡng của cơ thể.
Tiết dịch đại tràng
Đại tràng có môi trường kiềm, khác với môi trường axit tại dạ dày và ruột non. Niêm mạc đại tràng cũng tiết ra lượng dịch nhầy nhẹ, tính kiềm, nhằm bảo vệ niêm mạc ruột khỏi tổn thương và làm mềm phân, giúp quá trình di chuyển phân qua đại tràng dễ dàng hơn.
Chức năng bài tiết
Niêm mạc đại tràng bao gồm các tế bào nhầy có chức năng tiết chất nhầy. Chất nhầy này bảo vệ niêm mạc đại tràng khỏi tổn thương, ngăn ngừa phân gắn vào niêm mạc và giúp phân dễ dàng di chuyển qua đại tràng. Ngoài ra, đường tiêu hóa cũng là nơi bài tiết các chất tồn dư trong cơ thể và thuốc sau khi được tiêu thụ.
Làm sao ngăn ngừa bệnh cho đại tràng?
Để ngăn ngừa bệnh cho đại tràng và duy trì sức khỏe của hệ tiêu hóa, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:
Giữ vệ sinh an toàn thực phẩm
Hãy tuân thủ các nguyên tắc vệ sinh thực phẩm từ quá trình mua sắm đến chế biến và bảo quản thực phẩm. Tránh ăn thực phẩm tươi sống chưa qua chế biến hoặc không đảm bảo nguồn gốc. Đặc biệt, bạn nên hạn chế tiêu thụ các món ăn sống vì có thể gây ra các bệnh cho đại tràng.
Chế độ ăn hợp lý
Bạn nên duy trì một chế độ ăn giàu chất xơ từ rau xanh, củ, quả và ngũ cốc nguyên hạt. Chất xơ giúp cải thiện quá trình tiêu hóa và duy trì cân bằng dinh dưỡng cho cơ thể. Bạn nên hạn chế tiêu thụ các chất kích thích như cafein, đồ uống có cồn, thức ăn chua cay, và thực phẩm nhiều dầu mỡ. Thay vào đó, bạn hãy ăn nhẹ và nhai kỹ thức ăn và chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì một bữa lớn.
Tập thể dục đều đặn và uống đủ nước
Hoạt động thể dục thường xuyên có thể giúp duy trì sự linh hoạt của đại tràng. Bạn nên tập luyện aerobics, đi bộ, bơi lội hoặc các hoạt động thể thao khác. Đồng thời bạn cần uống đủ nước hàng ngày để đảm bảo cơ thể được cung cấp đủ nước. Nước giúp làm mềm phân và duy trì sự cân bằng nước trong cơ thể.
Tránh căng thẳng kéo dài
Stress và lo lắng quá mức có thể gây trầm cảm và ảnh hưởng đến nhu động ruột. Hãy tập trung vào duy trì tinh thần thoải mái và tìm cách giảm căng thẳng. Điều này cũng có thể giúp tránh tái phát các bệnh đau dạ dày và các bệnh lý tương tự.
Trên đây là chia sẻ của Vitrue về cấu tạo đại tràng và cách ngăn ngừa các bệnh về đại tràng. Mong rằng bài viết đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích giúp bạn phòng ngừa và điều trị các bệnh về đại tràng hiệu quả.
